Giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi là một trong những thời kỳ quan trọng nhất trong cuộc đời mỗi trẻ, khi những bước đi đầu tiên, những từ ngữ đầu tiên và những kỹ năng mới được hình thành. Đây là lúc trẻ bắt đầu khẳng định sự độc lập, khám phá thế giới xung quanh và dần hoàn thiện các kỹ năng vận động, trí tuệ và ngôn ngữ. Không chỉ đơn thuần là những thay đổi thể chất, mà quá trình phát triển của trẻ trong giai đoạn này cũng đồng thời phản ánh những bước tiến lớn trong nhận thức và khả năng giao tiếp.
Ba mẹ và những người chăm sóc trẻ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đồng hành, hỗ trợ và khơi dậy tiềm năng của trẻ trong giai đoạn vàng này. Hãy cùng Kids&Us khám phá những mốc phát triển đáng chú ý của trẻ từ 1 đến 3 tuổi và cách chúng ta có thể hỗ trợ trẻ trong hành trình này.
Sự phát triển của trẻ từ 1 đến 3 tuổi
Giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi đánh dấu một bước phát triển quan trọng trong quá trình hình thành các kỹ năng cơ bản và sự độc lập của trẻ. Dưới đây là các mốc phát triển đáng chú ý:
Phát triển tự lập và khám phá bản thân
- Trong giai đoạn này, trẻ không còn phụ thuộc hoàn toàn vào mẹ, mà bắt đầu khám phá quyền lực của bản thân. Trẻ có thể di chuyển và làm những điều mình muốn, điều này thể hiện qua việc học đi vệ sinh, học đi và học nói.
- Trẻ học cách khám phá thế giới xung quanh bằng cách làm những việc mà mẹ chưa yêu cầu, thể hiện rõ qua việc trẻ nói “không”, một dấu hiệu quan trọng trong việc xây dựng tính độc lập và cá nhân. Trẻ cũng hiểu rằng mong muốn của mình không nhất thiết phải giống với mong muốn của người mẹ .
Phát triển trí tuệ
- Từ 12 đến 18 tháng, trẻ khám phá thế giới thông qua các thí nghiệm đơn giản, như thử đổ một tháp đồ chơi hoặc tìm cách sắp xếp các khối hình sao cho vững chãi. Đây là giai đoạn mà trẻ học thông qua thử và sai, đồng thời phát triển khả năng tư duy trừu tượng.
- Đến 18 tháng, trẻ bắt đầu có khả năng “nghĩ” về hành động trước khi thực hiện, đánh dấu sự chuyển sang giai đoạn tư duy tiền thao tác. Trẻ sẽ bắt đầu sử dụng biểu tượng và hình ảnh trong đầu, trước khi tiến tới các kí hiệu phức tạp hơn (ví dụ: chữ viết, số học) .
Phát triển vận động
- Vận động thô và vận động tinh là hai lĩnh vực quan trọng trong giai đoạn này. Trẻ bắt đầu chạy, leo cầu thang và nhảy. Khoảng 3 tuổi, trẻ có thể lên xuống cầu thang một cách độc lập và khéo léo hơn.
- Về vận động tinh, trẻ học cách cầm nắm, vẽ nguệch ngoạc, và sử dụng các dụng cụ đơn giản như bút chì, kéo. Những kỹ năng này giúp trẻ chuẩn bị cho những hoạt động phức tạp hơn trong tương lai.
- Trẻ từ 1 đến 3 tuổi rất thích chơi với đồ chơi có thể kéo, đẩy, hoặc phát ra âm thanh. Những hoạt động này giúp phát triển kỹ năng vận động và trí tuệ. Trẻ cũng thích bắt chước người lớn trong các công việc hàng ngày như nấu ăn, dọn dẹp, hay chơi điện thoại .
Phát triển ngôn ngữ
Ngôn ngữ của trẻ phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn này. Từ 1 tuổi, trẻ có thể sử dụng từ đơn, và đến 2 tuổi, trẻ có thể lên tới 200 từ. Trẻ bắt đầu xây dựng câu đơn giản và thường xuyên đặt câu hỏi “tại sao?” để khám phá thế giới xung quanh. Đây là dấu hiệu của sự phát triển tư duy ngôn ngữ và khả năng giao tiếp .
Giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi là thời kỳ quan trọng trong việc xây dựng nền tảng cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Trẻ bắt đầu học cách độc lập, phát triển trí tuệ, ngôn ngữ và kỹ năng vận động, đồng thời tạo ra những thói quen và sở thích giúp trẻ khám phá thế giới và thể hiện bản thân.
Đọc thêm:
Trẻ Từ 1 Đến 3 Tuổi – Giai Đoạn Vàng Để Học Nói
Giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi được xem là một trong những giai đoạn phát triển quan trọng nhất của trẻ nhỏ, đặc biệt là trong việc hình thành khả năng ngôn ngữ. Đây là thời điểm trẻ tiếp xúc mạnh mẽ với ngôn ngữ, học cách sử dụng từ ngữ để thể hiện nhu cầu, cảm xúc, và ý tưởng của mình.
Việc thúc đẩy sự phát triển ngôn ngữ trong giai đoạn này không chỉ giúp trẻ giao tiếp hiệu quả mà còn góp phần phát triển tư duy và sự sáng tạo. Chính vì vậy, trong giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi, cha mẹ và người chăm sóc đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ học nói thông qua các hoạt động và sự tương tác hằng ngày.
1. Giai Đoạn Từ 12 Đến 15 Tháng Tuổi: Khởi Đầu Của Việc Học Nói
Giai đoạn từ 12 đến 15 tháng tuổi là một trong những bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Đây là lúc trẻ bắt đầu nói những từ đơn, chủ yếu để thể hiện nhu cầu cơ bản như “mẹ”, “bế”, “đi”, hay “ăn”. Mặc dù trẻ vẫn chưa thể giao tiếp bằng câu hoàn chỉnh, nhưng việc sử dụng các từ đơn giúp trẻ hình thành sự kết nối giữa từ ngữ và hành động, đây là nền tảng quan trọng để trẻ tiến tới các giai đoạn phát triển ngôn ngữ cao hơn.
Bên cạnh việc bắt đầu nói từ đơn, trẻ cũng bắt đầu hiểu được các yêu cầu đơn giản. Ví dụ, trẻ có thể làm theo yêu cầu như “đưa bóng cho mẹ”, “ngồi xuống”, hoặc “lại đây”. Theo nghiên cứu, ở độ tuổi này, trẻ đã có thể hiểu và ghi nhớ khoảng 25 từ và có thể làm theo các chỉ dẫn đơn giản. Điều này cho thấy khả năng nhận thức và tiếp thu ngôn ngữ của trẻ đang phát triển mạnh mẽ.
Gợi ý cho cha mẹ: Để hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ trong giai đoạn này, cha mẹ có thể tận dụng các cơ hội trong cuộc sống hàng ngày để giới thiệu từ vựng mới. Khi con chỉ tay vào một vật, cha mẹ có thể gọi tên vật đó. Ví dụ, khi con chỉ vào cái cốc, hãy nói “cốc nước” hoặc “cốc”. Ngoài ra, việc đọc sách cho trẻ là một cách tuyệt vời để giúp trẻ làm quen với các từ mới. Cha mẹ nên chọn những cuốn sách có hình ảnh sinh động và đơn giản để trẻ dễ tiếp thu.
2. Giai Đoạn Từ 15 Đến 18 Tháng Tuổi: Phát Triển Ngôn Ngữ Qua Tương Tác
Ở giai đoạn từ 15 đến 18 tháng tuổi, trẻ tiếp tục phát triển khả năng ngôn ngữ. Trẻ không chỉ có thể nói các từ đơn mà còn bắt đầu kết hợp các từ với cử chỉ, điệu bộ để giao tiếp hiệu quả hơn. Trẻ có thể sử dụng những động tác như vẫy tay, chỉ tay hoặc thậm chí làm theo các yêu cầu đơn giản có 2 bước, như “đưa ba lô cho mẹ rồi đi dép vào”. Đây là giai đoạn quan trọng, vì trẻ bắt đầu hiểu mối quan hệ giữa lời nói và hành động, đồng thời cũng biết biểu đạt ý tưởng của mình qua cả lời nói và cử chỉ.
Vào giai đoạn này, trẻ đã có thể hiểu và nhớ khoảng 50 từ, và khả năng nhận diện các bộ phận cơ thể cũng dần hình thành. Trẻ bắt đầu học cách gọi tên các bộ phận cơ thể như “mắt”, “mũi”, “miệng”, và thậm chí có thể nhận diện và gọi tên những đồ vật trong sách.
Gợi ý cho cha mẹ: Để hỗ trợ sự phát triển ngôn ngữ của trẻ trong giai đoạn này, cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các trò chơi tương tác như hát bài hát về bộ phận cơ thể hoặc chơi trò “kiến bò”. Những hoạt động này không chỉ giúp trẻ học từ vựng mà còn khuyến khích sự giao tiếp và tăng cường sự gắn kết giữa cha mẹ và con cái. Đồng thời, khi trẻ chỉ vào đồ vật, hãy dành thời gian để phản hồi và nói chuyện với trẻ, ví dụ như khi trẻ đưa cho bạn một chiếc xe ô tô, bạn có thể nói “Con muốn mẹ xem ô tô này à. Ồ, mẹ thích chiếc ô tô màu đỏ này quá.”
3. Giai Đoạn Từ 2 Đến 3 Tuổi: Bắt Đầu Sử Dụng Câu, Đặt Câu Hỏi Và Tham Gia Vào Các Hoạt Động Tưởng Tượng
Giai đoạn từ 2 đến 3 tuổi là lúc trẻ bắt đầu kết hợp từ ngữ để tạo thành câu, từ đó phát triển khả năng giao tiếp phức tạp hơn. Trẻ có thể sử dụng các câu đơn giản như “Con muốn uống sữa” hoặc “Mẹ ơi, con đi chơi”. Trẻ cũng bắt đầu hiểu các khái niệm sở hữu, như “bóng của con”, “mẹ của con”. Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu đặt câu hỏi và tìm hiểu về thế giới xung quanh, như hỏi “Cái gì?”, “Ở đâu?”, hoặc “Tại sao?”.
Trẻ cũng rất thích tham gia vào các trò chơi đóng vai hoặc tưởng tượng, như giả vờ mình là bác sĩ, lính cứu hỏa, hay làm mẹ chăm sóc con. Những trò chơi này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ mà còn kích thích sự sáng tạo và tư duy logic.
Gợi ý cho cha mẹ: Để hỗ trợ sự phát triển ngôn ngữ trong giai đoạn này, cha mẹ nên tạo ra các tình huống để trẻ có thể thực hành ngôn ngữ. Ví dụ, khi chơi với đồ chơi, hãy đặt câu hỏi mở cho trẻ như “Con nghĩ chiếc xe này sẽ đi đâu?” hoặc “Nếu con là bác sĩ, con sẽ làm gì?”. Đồng thời, cha mẹ có thể giúp trẻ hoàn thiện câu chuyện của mình bằng cách đưa ra các gợi ý, giúp trẻ mở rộng ý tưởng và diễn đạt câu chuyện một cách rõ ràng hơn.
Ngoài ra, việc đọc sách và kể lại câu chuyện cho trẻ nghe cũng là một phương pháp tuyệt vời để giúp trẻ củng cố từ vựng và khả năng diễn đạt. Cha mẹ có thể yêu cầu trẻ kể lại câu chuyện sau khi đọc xong để khuyến khích trẻ nhớ lại và sử dụng ngôn ngữ một cách sáng tạo.
Đọc thêm:
Khóa Học Tiếng Anh Cho Trẻ 1-3 Tuổi Tại Kids&Us
Trong giai đoạn này, việc cho trẻ tiếp xúc với tiếng Anh càng sớm càng tốt là một lựa chọn tuyệt vời để phát triển ngôn ngữ song song với tiếng mẹ đẻ. Khóa học tiếng Anh cho trẻ từ 1 đến 3 tuổi tại Kids&Us được thiết kế đặc biệt để phù hợp với khả năng học ngôn ngữ tự nhiên của trẻ. Với phương pháp học qua các trò chơi, bài hát và hoạt động tương tác, Kids&Us giúp trẻ tiếp xúc với tiếng Anh mỗi ngày mà không cảm thấy bị áp lực.
Điểm nổi bật của khóa học tại Kids&Us:
- Phương pháp học tự nhiên: Kids&Us sử dụng phương pháp học tiếng Anh giống như cách trẻ học ngôn ngữ mẹ đẻ. Các bài học được thiết kế đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Trẻ được học qua các câu chuyện, bài hát, và trò chơi, giúp trẻ tiếp cận ngôn ngữ một cách tự nhiên và không cảm thấy nhàm chán.
- Giáo viên chuyên nghiệp: Đội ngũ giáo viên tại Kids&Us là những giáo viên được đào tạo bài bản trong lĩnh vực giảng dạy ngôn ngữ cho trẻ nhỏ. Họ không chỉ dạy trẻ tiếng Anh mà còn khuyến khích trẻ giao tiếp và sử dụng tiếng Anh trong mọi tình huống.
- Tài liệu học sinh động và giàu tính tương tác: Mỗi bài học đều có tài liệu học tập sinh động, giàu hình ảnh, âm thanh, giúp trẻ học hỏi và tiếp thu nhanh chóng. Các hoạt động trong lớp học luôn được thiết kế để trẻ có thể tham gia tích cực và phát triển kỹ năng ngôn ngữ.
- Tăng cường khả năng tiếp xúc với tiếng Anh: Trẻ sẽ được tiếp xúc với tiếng Anh mỗi ngày thông qua các hoạt động vui chơi và bài học trong lớp học cũng như qua các bài hát và câu chuyện. Điều này giúp trẻ thẩm thấu tiếng Anh một cách tự nhiên và hiệu quả.
Tham khảo lớp học tiếng Anh cho trẻ 1-3 tuổi tại Kids&Us tại đây:
Đăng ký để tham gia lớp học thử miễn phí tại Kids&Us để cùng bé trải nghiệm ngay hôm nay!